2016 – Erkek Şiddeti Çetelesi Raporu

Bianet’in yerel ve ulusal gazetelerden, haber sitelerinden ve ajanslardan derlediği haberlere göre, erkekler 2016’da 261 kadın ve kız çocuğunu öldürdü, 75 kadına tecavüz etti, 119 kadını taciz etti, 417 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu ve 348 kadını yaraladı.

Cinayet

Erkekler, 2016’da 261 kadın ve kız çocuğunu, ayrıca o sırada kadınların yanında bulunan 24 erkeği öldürdü. Öldürülen kadınların 6’sı Suriyeli, 2’si trans kadındı.

Her 4 kadından biri, ayrılmak veya boşanmak istediği ya da barışma/birliktelik teklifini reddettiği için öldürüldü.

Cinayet gerekçeleri arasında, kadının telefon şifresini vermemesi, çocuğun bakımına dair tartışmalar, kadının tacize direnişi, telefonuna başka bir erkekten mesaj gelmesi, yemek yapmamak, işten çıkarılmaktan sorumlu tutulmak ve hatta evin kapısını geç açmak gibi nedenler yer aldı. Bazı katiller, “Eşimin günahları benim olsun”, “Kadın hakları diye bir şey yokmuş” gibi ifadelerle cinayetlerini savundu; kimileri ise “kadını çok sevdiği için şuurunu kaybettiğini” öne sürdü.

Kadınların %6’sı koruma kararına rağmen, %9’u ise koruma talebine yanıt verilmemesi veya karar süresinin dolması sonucu öldürüldü. Ayrıca öldürülen kadınların %1,5’i (4 kadın) erken yaşta zorla evlendirilmişti.

Kadınların %4’ü, cezaevinden izinli çıkan ya da kaçan kocaları tarafından öldürüldü. Bu kapsamda 6 erkek izinli olarak, 4 erkek ise firar ederek cinayet işledi.

Cinayetlerin %13,5’i kamusal alanlarda, sokak veya alışveriş merkezi gibi yerlerde, herkesin gözü önünde işlendi.

Kadınların %51’i ateşli silahlarla, %28’i bıçak veya kesici aletlerle öldürüldü.

• 86 kadın tabancayla, 47’si tüfekle,

• 71’i bıçakla, 12’si boğazı kesilerek,

• 17’si boğularak, 8’i dövülerek,

• 5’i sert cisimle darp edilerek,

• 3’ü işkenceyle, 3’ü yakılarak,

• 1’i araçla uçuruma atılarak öldürüldü.

• 3 kadının öldürülme biçimi ise haberlere yansımadı.

Kadınların %68’i partnerleri (koca, sevgili, nişanlı veya eski partner), %10’u erkek akrabaları tarafından öldürüldü:

• 109 kadın resmi nikahlı kocası,

• 3 kadın dini nikahlı kocası,

• 2 kadın nişanlısı,

• 20 kadın sevgilisi,

• 24 kadın eski kocası,

• 15 kadın eski sevgilisi tarafından öldürüldü.
  Bunun yanı sıra;

• 6 kadın birliktelik teklifini reddettiği erkeklerce,

• 6 kadın babası,

• 12 kadın ağabey veya erkek kardeşi,

• 10 kadın oğlu,

• 10 kadın kızının kocası,

• 8 kadın diğer erkek akrabaları,

• 4 kadın komşusu,

• 3 kadın tanımadığı erkekler tarafından öldürüldü.

• 8 vakada failin kadınla ilişkisi haberlere yansımadı.

Kadın cinayetlerinin %5’inde failler güvenlik görevlileriydi.

Katiller arasında 6 polis memuru, 2 emekli polis, 2 emekli asker, 1 infaz koruma memuru ve 2 özel güvenlik görevlisi bulunuyordu.

261 kadın cinayetinin yanı sıra, bianet çetelesine 66 kadın ölümü daha yansıdı.

2016’da gerçekleşen 31 kadın cinayetinin failleri hâlâ bulunamadı; bu vakalardan 2’si trans kadınlardı. Ayrıca 14 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulundu, bunlardan 3’ü trans kadındı. Faili belirlenemeyen cinayetlerde öldürülen kadınların %10’u Suriyeli, %10’u ise Rusya, Gürcistan, Azerbaycan gibi ülkelerden gelmişti.

Şiddet gören, tacize veya tecavüze maruz kalan 17 kadın ya da kız çocuğu intihar etti ya da intihar ettikleri öne sürüldü. Ayrıca 3 kız çocuğu ve 1 kadın intihara teşebbüs etti.

Dokuz kadın, şiddet gördükleri erkekleri öldürdü.

Sekiz kadın, kendilerine saldıran tacizci veya tecavüzcüleri öldürdü. Kadınların öldürdüğü bu kişilerin %75’i akrabaları ya da partnerleri/eski partnerleriydi.

2016’da medyada yer alan haberlere göre, en çok kadın cinayeti İstanbul, İzmir, Antep ve Antalya’da işlendi.

Tecavüz

2016’da medyaya en az 75 kadına yönelik tecavüz olayı yansıdı.

Tecavüze uğrayan kadınların %8’i T.C. vatandaşı değildi, %5’i ise engelliydi. Kadınların %8’i çıplak veya cinsel içerikli görüntülerle şantaja maruz kaldı. Faillerin %8’i daha önce cinsel suçlardan sabıkalıydı.

Tecavüzcülerin %43’ü tutuklandı, %25’i serbest bırakıldı.
Fail profilleri incelendiğinde; %24’ü kadınların tanımadığı erkekler, %11’i ayrılmak istedikleri veya ayrıldıkları koca/sevgililer, %11’i ise kadınların hizmet almak için başvurduğu kişilerdi.

Bu kapsamda:

• 24 kadın tanımadığı erkekler,

• 6 kadın ayrılmak istediği sevgilisi,

• 1 kadın eski sevgilisi,

• 1 kadın ayrılmak istediği kocası,

• 4 kadın komşuları,

• 7 kadın tanıdığı/arkadaşlık ilişkisi olan erkekler,

• 3 kadın işyerinden tanıdığı erkekler,

• 3 kadın sosyal medyadan tanıştığı erkekler,

• 1 kadın sevgilisinin arkadaşı,

• 1 kadın kocasının arkadaşı,

• 1 kadın babasının arkadaşı tarafından tecavüze uğradı.

• Ayrıca 8 kadın, şoför, otel çalışanı, emlakçı, hastane çalışanı, garson, güvenlik görevlisi gibi hizmet aldığı kişilerce saldırıya uğradı.

  Bunlara ek olarak;

• 1 kadın, kendini psikiyatrist olarak tanıtan bir erkek,

• 1 kadın dernek müdürü,

• 3 kadın öğretmeni,

• 1 kadın polis memuru,

• 1 kadın ev işvereni,

• 1 kadın çalışanı tarafından tecavüze uğradı.

• 5 failin kimliği haberlerde yer almadı.

Tecavüzlerin %40’ı erkeklerin misafir olarak gittiği, zorla girdiği veya kadını alıkoyduğu evlerde yaşandı:

• 12 kadın evinde,

• 12 kadın alıkonulduğu evde,

• 6 kadın zorla girilen evde,

• 8 kadın sokakta,

• 5 kadın metruk bina, ormanlık alan veya ıssız arazide,

• 19 kadın araç, otel, hastane, yurt, tarla, ahır, otopark, çalıştığı ev, eğlence mekanı, çadır, otobüs, asansör veya çadırkent gibi yerlerde tecavüze uğradı.

• 11 olayda ise mekan bilgisi haberlere yansımadı.

Ayrıca tecavüze uğrayan kadınların %10’u gasp edildi.

Seks İşçiliğine Zorlama

2016’da 240 kadın seks işçiliği yapmaya zorlandı.

Bu kadınların %81’i T.C. vatandaşı değildi. Pasaportlarına el konuldu, tehdit edilerek veya alıkonularak çalıştırıldılar.

Kadınları seks işçiliğine zorlayan faillerin yalnızca %22’si tutuklandı.

Haberlerde yer alan bilgilere göre, 183 kadın ve erkek, toplam 240 kadını zorla seks işçiliğine zorladı. Bu faillerin 40’ı tutuklandı, 23’ü adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı, 8’i ifadelerinin ardından serbest bırakıldı.

88 fail gözaltına alındı, ancak devam eden hukuki süreç haberlerde yer almadı.

24 failin akıbeti ise hiç bildirilmedi.

Taciz

Erkekler, 2016’da en az 119 kadına cinsel tacizde bulundu.

Tacizcilerin %62’si kadınların tanımadığı erkekler, %10’u işyerindeki müdürleri veya patronları, %6’sı ise hizmet almak için başvurdukları kişilerdi (örneğin garson, muavin, hastane çalışanı):

• 74 kadın tanımadığı erkekler,

• 4 kadın kocaları,

• 1 kadın sevgilisi,

• 1 kadın eski sevgilisi,

• 4 kadın erkek akrabaları,

• 4 kadın komşuları,

• 7 kadın hizmet aldığı kişiler,

• 1 kadın kendini doktor olarak tanıtan erkek,

• 10 kadın işyerinde üstü olan erkek,

• 2 kadın işyerinden tanıdığı erkek,

• 1 kadın aile hekimi,

• 5 kadın öğretmeni,

• 4 kadın tanıdığı veya arkadaşı olan erkek,

• 1 kadın MEB personeli tarafından tacize uğradı.

Tacizlerin %39’u sokakta, %10’u toplu taşımada, %9’u işyerlerinde, %4’ü hastanede, %4’ü mağaza, AVM veya marketlerde yaşandı:

• 47 kadın sokakta,

• 12 kadın toplu taşımada,

• 12 kadın evinde,

• 5 kadın apartman girişinde,

• 1 kadın asansörde,

• 5 kadın hastanede, 1’i muayenehanede,

• 11 kadın işyerinde,

• 5 kadın market veya AVM’de,

• 2 kadın araçta, 1’i uçakta,

• 2 kadın plajda,

• 3 kadın okulda,

• 1 kadın avukatlık ofisinde taciz edildi.

• 4 olayın mekânı haberlerde belirtilmedi.

Kadınların %70’i fiziksel, %8’i teşhircilik, %6’sı sözlü, %4’ü dijital tacize maruz kaldı. Buna göre:

• 84 kadın fiziksel,

• 7 kadın sözlü,

• 4 kadın dijital,

• 10 kadın teşhircilik yoluyla tacize uğradı.

• 4 kadın hem fiziksel hem başka türde (sözlü, dijital, teşhircilik) tacize, 2 kadın ise hem sözlü hem küçük düşürücü davranışlara maruz kaldı. Bazı örneklerde, bir erkek kadınların sırtına “tanışalım mı” yazılı, telefon numarası bulunan kâğıtlar yapıştırdı; bir başka erkek ameliyathanede mastürbasyon yaparken yakalandı.

Tacizcilerin %9’u daha önce cinsel suçlardan sabıkalıydı. Ancak olaylarda yalnızca %23’ü tutuklandı.

2016’da en az 98 erkek, toplam 119 kadını taciz etti. Bu 98 failin:

• 23’ü tutuklandı,

• 7’si adli kontrolle veya tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı,

• 5’i hakkında soruşturma açılmadan serbest bırakıldı,

• 15’i gözaltına alındı (devamı haberlerde yer almadı),

• 49’unun hukuki süreci basına hiç yansımadı.

Çocuk İstismarı

Erkekler 2016’da en az 417 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu.

Cinsel istismar olaylarının %58’i okullarda yaşandı. Kız çocuklarının en az %13’ü tecavüze uğradı, en az 7’si tecavüz sonucu hamile kaldı.

İlkokul, ortaokul ve liselerde yaşanan bu vakalar, özellikle Mart ve Nisan 2016’da medyaya yoğun şekilde yansıdı. Okulların kapanmasıyla istismar vakaları azaldı, ancak Ekim ayından itibaren yeniden artış gösterdi.

Mağdur çocukların %3’ü engelliydi.

İstismar Türleri:

• 55 kız çocuğu tecavüze,

• 14 kız çocuğu dijital tacize,

• 17 kız çocuğu hem dijital hem fiziksel istismara maruz kaldı.

• Diğer vakalar haberlerde yalnızca “cinsel istismar” olarak yer aldı.

Fail Profili:

Kız çocuklarının:

• %53’üne öğretmenleri,

• %7’sine okul çalışanları,

• %3’üne okul çevresindeki işletmelerin çalışanları,

• %7’sine akrabaları cinsel istismarda bulundu.

İstismarcı öğretmenlerin:

• %7’si okul müdürü veya yardımcısı,

• %4’ü imam hatip öğretmeni,

• %39’u ders öğretmeni,

• geri kalanı ise okul kurucuları ve kurs öğretmenleriydi.

Faillerin Kimlikleri:

• 221 kız çocuğu öğretmenleri tarafından istismar edildi:

  • 24’ü müdür, 8’i müdür yardımcısı, 17’si imam hatip öğretmeni,

  • 164’ü ders öğretmeni, diğerleri kurs öğretmeni, kurucu, kardeşinin öğretmeni vb.

• 29 kız çocuğu okul çalışanları (kantinci, işçi, servis şoförü vb.) tarafından istismar edildi.

• 13 çocuk, okul çevresindeki işletme sahipleri/çalışanları tarafından mağdur edildi.

• Ayrıca:

  • 14’ü diğer öğrenciler,

  • 5’i ağabey veya kardeş,

  • 2’si babası,

  • 6’sı üvey babası,

  • 15’i erkek akrabaları,

  • 12’si mahalle esnafı,

  • 11’i komşuları,

  • 5’i sosyal medyadan tanıştıkları erkekler,

  • 6’sı Aile Bakanlığı personeli,

  • 43 kız çocuğu ise tanımadıkları erkekler tarafından istismar edildi.

  • 13 vakada failin kimliği basına yansımadı.

Olayların Mekânları:

Cinsel istismar olaylarının:

• %58’i okulda,

• %6’sı evde,

• %5’i çocukların alıkonulduğu veya kandırılarak götürüldüğü yerlerde yaşandı.

Detaylı dağılım:

• 241 okulda, 25 evde, 20 sokakta, 10 dijital ortamda,

• 19 alıkonulduğu mekanlarda, 10 araçta,

• 6 bakkal/market, 6 kurs (bale veya Kuran),

• ayrıca cami avlusu, işyeri, park, yurt, toplu taşıma gibi çeşitli yerlerde istismar gerçekleşti.
  55 olayın yeri haberlerde belirtilmedi.

Hukuki Süreç ve Yaptırımlar:

• 155 erkek tutuklandı.

• 41 erkek ifadesinin ardından hemen serbest bırakıldı.

• 20 fail tutuksuz yargılandı.

• 13 fail hakkında yalnızca idari soruşturma başlatıldı.

• 3 öğretmen açığa alındı, 1 imam hatip öğretmeni başka okula atandı.

• Bir müdür yardımcısının tacizi okul yönetimi tarafından adli makamlara bildirilmedi.

Şiddet – Yaralama

Erkekler 2016’da en az 348 kadına fiziksel şiddet uyguladı.

Kadınların %15’i ayrılmak ya da boşanmak istediği, birliktelik veya barışma teklifini reddettiği için şiddete maruz kaldı. Üç kadın ise kızları veya arkadaşlarının boşanmak istediği erkekler tarafından saldırıya uğradı.

Şiddet olaylarının %11’i sokak, toplu taşıma, market gibi kamusal alanlarda, herkesin gözü önünde yaşandı.

Şiddete maruz kalan kadınların %7’si daha önce saldırgandan şikâyetçi olmuş ya da tedbir kararı çıkartmıştı.

Mağdurlardan ikisi erken yaşta zorla evlendirilmişti.

Fail Profili:

Kadınların:

• %56’sı partnerleri,

• %11’i eski partnerleri veya ilişki teklifini reddettikleri erkekler,

• %11’i erkek akrabaları tarafından şiddete uğradı.

Detaylara göre:

• 155 kadına resmî/dinî nikahlı kocaları,

• 35’ine sevgilileri,

• 6’sına nişanlıları,

• 23’üne eski kocaları,

• 8’ine eski sevgilileri,

• 3’üne eski nişanlıları,

• 4’üne ilişki teklifini reddettikleri erkekler,

• 7’sine kızlarının kocaları,

• 3’üne kızlarının eski kocaları,

• 11’ine babaları,

• 13’üne oğulları,

• 6’sına ağabey ya da erkek kardeşleri,

• 2’sine torunları,

• 2’sine üvey babaları,

• 3’üne diğer erkek akrabaları,

• 4’üne komşuları,

• 4’üne arkadaşları,

• 8’ine hizmet almak için başvurdukları erkekler (garson, muavin vb.),

• 5’ine müşterileri,

• 2’sine hırsızlar,

• 1’ine güvenlik görevlisi,

• 1’ine apartman görevlisi,

• 1’ine tacizci,

• 1’ine kocasıyla husumeti olan erkek,

• 1’ine işyerinden tanıdığı,

• 1’ine işvereni,

• 1’ine arkadaşının sevgilisi,

• 1’ine öğrencisi,

• 25’ine tanımadıkları erkekler şiddet uyguladı.

• 10 olayda failin kimliği haberlerde belirtilmedi.

Şiddet Yöntemleri:

Kadınların:

• %21’i bıçak veya delici/kesici aletlerle,

• %18’i ateşli silahlarla,

• %50’si ise darp edilerek yaralandı.

Detaylı olarak:

• 173 kadın darp edildi,

• 68’i bıçakla,

• 4’ü kesici aletlerle,

• 28’i tüfekle,

• 34’ü tabancayla,

• 5’i yakılarak,

• 4’ü işkenceyle,

• 2’si yüksekten atılarak yaralandı.

Ayrıca:

• 6 kadının evi veya aracı yakıldı, vuruldu ya da patlatıldı,

• 5 kadına araçla saldırıldı veya uçurumdan atıldı,

• 4 kadın rehin alındı,

• 4’ü silahla tehdit edildi,

• 1 kadının çocuğu kaçırıldı.

—

Manşet Fotoğrafı: Dilara Açıkgöz / csgorselarsiv.org