bianet’in yerel ve ulusal gazetelerden, haber sitelerinden ve ajanslardan derlediği haberlere göre, erkekler 2017’de en az 290 kadın, 22 çocuk ve olay sırasında kadınların yanında olan ya da cinayeti engellemeye çalışan 34 erkeği öldürdü. Ayrıca 101 kadına tecavüz etti, 247 kadını taciz etti, 376 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu ve 417 kadını yaraladı.
Bu cinayetlerin yanı sıra;
-
14 kadın cinayetinde fail hâlâ belirlenemedi.
-
10 kadın ve 2 kız çocuğu şüpheli bir şekilde ölü bulundu, ölümler aydınlatılmadı.
-
14 kadının intihar ettiği öne sürüldü.
-
Zorla evlendirilmek istenen bir kadın intihara teşebbüs etti.
Cinayet
Erkekler, 2017’de 290 kadın, 22 çocuk ve olay sırasında kadınların yanında olan ya da cinayeti engellemeye çalışan 34 erkeği öldürdü.
Cinayetlerin %20’si kadınların yaşadığı evde ya da evlerinin önünde, %17’si ise kamusal alanlarda, herkesin gözü önünde gerçekleşti.
Öldürülen kadınlardan 3’ü erken yaşta zorla evlendirilmişti. Hayatını kaybedenlerden 2’si trans kadındı, ayrıca 2 natrans kadın seks işçisiydi.
Öldürülen kadınların %6’sı göçmen veya mülteciydi.
Kadınların %54’ü partnerleri, %10’u eski partnerleri, %19’u akrabaları, %4’ü ise yakınlarının partnerleri tarafından öldürüldü.
Cinayetlerin %55,5’inde ateşli silahlar, %29’unda kesici aletler kullanıldı. Vakaların %5’i koruma tedbir kararlarına rağmen işlendi. Öldürülen kadınların %7’si cinayetten önce şikâyette bulunmuştu, ancak ya tedbir kararı çıkartılmamıştı ya da mevcut karar cinayet tarihinde sona ermişti.
Kadınların %24’ü boşanmak veya ayrılmak istediği için ya da barışma/evlilik teklifini reddettikleri için öldürüldü. %4’ü ise kızının, annesinin ya da arkadaşının boşanmak/ayrılmak istediği erkekler tarafından öldürüldü.
Kadın katillerinin %19’u cinayet sonrası intihar etti veya intihara teşebbüs etti. Ayrıca 11 katilin cinayet öncesinde suç kaydı bulunuyordu. 2 fail cezaevinden izinli çıkarak, 3 fail ise cezaevinden kaçarak cinayet işledi.
2017’de kadın cinayetlerinin işlendiği bazı iller şöyle kaydedildi:
-
İstanbul (45), İzmir (22), Bursa (16), Antalya (15), Adana (20), Urfa (11), Konya (11).
Diğer illerde ise sayı daha düşük olmakla birlikte ülke genelinde çok geniş bir dağılım gösterdi (örneğin Antep 8, Kocaeli 7, Yozgat 6, Zonguldak 5, Ankara 5).
Çocuk Cinayetleri
Erkekler, 2017’de şiddet uyguladıkları kadınlara zarar vermek veya öç alma motivasyonuyla 22 çocuğu öldürdü.
Öldürülen çocukların %53’ünün ebeveynleri boşanma aşamasındaydı. Çocukların %68’i babaları tarafından öldürüldü. 18 katilden 4’ü intihar etti, 3’ü intihara teşebbüs etti.
Öldürülen 22 çocuktan 14’ünün annesi de öldürüldü (11 kadın), 3’ünün annesi ağır yaralandı.
Ayrıca, 5 çocuğun ölümünden önce çocuklara ve/veya annelerine yönelik şiddet resmi mercilere bildirilmişti; ancak gerekli koruma önlemleri alınmadı.
Çocukların %50’si bıçakla öldürüldü.
Tecavüz
2017’de medyaya kadınlara yönelik 101 tecavüz vakası yansıdı.
Kadınların %11’i tecavüz görüntüleriyle ya da rızaları olmadan çekilen görüntülerle şantaja uğradı, %14’ü ise tecavüzün ardından gasp edildi.
Tecavüzcülerin %30’u kadınların tanımadığı erkekler, %18’i ise partnerleriydi. Olayların %15’i kadınların alıkonulduğu ya da zorla girilen evlerde, %11’i kamusal alanlarda, %6’sı işyerlerinde gerçekleşti. Mağdurlardan %13’ü engelli, %10’u ise turist veya göçmendi.
113 failden 14’ünün cinsel suçlardan sabıkası bulundu. Faillerin %49’u tutuklandı. Hukuki sürecin haberlere hiç yansımadığı ya da yalnızca “aranıyor”, “kaçtı”, “gözaltında” gibi ifadelerle belirtildiği fail sayısı ise 39’du.
Ayrıca iki kadın tecavüzcüleri öldürdü. Bir kadın tecavüz sonrası intihar etti, bu kadının ailesi ise fail erkeği öldürdü. Ardından iki kadın ile ölen kadının ailesi tutuklandı.
Taciz
2017’de medyaya kadınlara yönelik 247 taciz vakası yansıdı.
22 kadın toplu taşıma ya da takside tacize uğradı, 5 kadın ise kıyafeti bahane edilerek saldırıya maruz kaldı. Tacizcilerin %65’i kadınların tanımadığı erkekler, %12,5’i ise çalışma yaşamından tanıdığı kişilerdi. Kadınların %18’i gözetlemeye maruz kaldı veya rızaları olmadan görüntüleri çekildi; %11’i teşhircilik, %9’u dijital taciz yaşadı.
Tacizcilerin %7’sinin (17 kişi) cinsel suçlardan sabıkası vardı. Ancak faillerin yalnızca %16’sı tutuklandı.
Bir olayda bir kadının kocası, evlerine gizlice giren tacizciyi öldürdü ve tutuklandı; tacize uğrayan kadın ise adli kontrolle serbest bırakıldı. Tacize karşı meşru müdafaa yapan ve tacizcileri yaralayan 2 kadın gözaltına alındı.
Çocuk İstismarı
Erkekler, 2017’de en az 376 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu. Bu çocuklardan 19’u tecavüz sonucu hamile kaldı.
Kız çocuklarının %31’i okul çalışanları, %12’si öğretmenleri, %7’si akrabaları tarafından istismara uğradı. Olayların %40’ı okul, okul çevresi ve okul servislerinde, %5,5’i ise parklarda gerçekleşti.
Çocuk istismarı vakalarının %8,5’i öğretmenler tarafından ortaya çıkarıldı. Ayrıca istismara uğrayan kız çocuklarından 12’si engelliydi.
Şiddet – Yaralama
Erkekler, 2017’de en az 417 kadına şiddet uyguladı. Kadınların %22,5’i ağır yaralandı. Bu kadınlardan 17’si trans kadınlardı.
Şiddet olaylarının failleri çoğunlukla yakın çevreden oluşuyordu: kadınların %48’i partnerleri, %10’u erkek akrabaları, %10’u ise eski partnerleri tarafından yaralandı. Vakaların %32’si kamusal alanlarda, herkesin gözü önünde gerçekleşti.
Erkekler, darp ve silahla yaralamanın yanı sıra kadının yüzüne kimyasal madde atmak, işkence yapmak, kadın içindeyken aracı yakmak gibi yöntemlere de başvurdu. Olayların %5’i koruma tedbir kararlarına rağmen gerçekleşti. Kadınların %13’ü ayrılmak/boşanmak istedikleri veya evlilik, birliktelik, barışma tekliflerini reddettikleri için şiddete maruz kaldı. Ayrıca en az 4 kadın erken yaşta zorla evlendirilmişti.
Bazı olaylar özel olarak dikkat çekti: Mersin’de bir erkek, cezaevinden izinli çıkıp “Seni ikinci Özgecan vakası yapacağım” dediği karısına işkence yaptı. Bir başka erkek ise boşanma davası açan karısına saldırmak için kaçtı.
Saldırganların yalnızca %11’i tutuklandı. Sayısı belirlenebilen 397 failden en az 6’sının cinayet, cinsel saldırı veya yaralama sabıkası vardı.
2017’de ayrıca 12 erkek, şiddet uyguladıkları kadınlar veya kadınların oğulları tarafından öldürüldü, 1 erkek ise yaralandı. Bu 13 vakada 7 kadın ve 2 erkek tutuklandı, 1 kadın adli kontrolle serbest bırakıldı, 1 trans kadına dava açıldı. Meşru müdafaa hakkını kullanan kadınların yer aldığı 3 vakada ise yargı süreci medyaya yansımadı.
—
Manşet Fotoğrafı: Emre Orman / csgorselarsiv.org